İmar Hukukunda Yıkım Kararı: Gelibolu’da Yapı Sahiplerini Ne Bekliyor?

İmar hukukunun en ağır idari yaptırımlarından biri yıkım kararıdır. Gelibolu Belediyesi tarafından yapılan denetimlerde ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılar tespit edildiğinde, para cezalarının yanı sıra yıkım kararı da gündeme gelir. Bu yaptırım, yapı sahibinin mal varlığı üzerinde doğrudan ve ciddi etkiler doğurur.

Yıkımın Hukuki Niteliği

Yıkım, bir idari yaptırım niteliğindedir. Amaç, imar mevzuatına aykırı yapının ortadan kaldırılması ve hukuka uygun bir şehir düzeninin korunmasıdır.

Yıkım kararı, cezalandırmadan çok kamu düzenini sağlama ve tehlikeyi ortadan kaldırma amacını taşır. Bu nedenle para cezasıyla birlikte uygulanabilir.

3194 Sayılı İmar Kanunu’na Göre Yıkım

1. Yetkili Makam

Belediye sınırları içinde belediyeler, dışında ise il özel idareleri yıkım kararı almaya yetkilidir. Gelibolu özelinde bu yetki doğrudan Gelibolu Belediyesi’ne aittir.

2. Yıkım Kararının Alınması

• İmara aykırılığın tespiti: Belediye ekipleri tarafından ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapı tespit edilir.

• Süre verilmesi: Yapı sahibine aykırılığı gidermesi için belirli bir süre tanınır.

• Sürenin dolması: Aykırılık giderilmezse, belediye encümeni tarafından yıkım kararı alınır.

3. Yıkım İşleminin Muhatabı

Yıkım kararı, doğrudan yapı sahibine yöneliktir. Ancak bazı hallerde müteahhit, fenni mesul veya ruhsata aykırılıktan sorumlu kişiler de muhatap olabilir.

4. Yıkıma İlişkin Diğer Esaslar

Yıkım kararı kesinleştiğinde idare, yapıyı resen yıktırabilir ve masrafları yapı sahibinden tahsil edebilir. Bu süreçte yapı sahibinin idari yargıda dava açma hakkı vardır.

Diğer Kanunlara Göre Yıkım

Yıkım yalnızca 3194 sayılı İmar Kanunu ile sınırlı değildir. Birçok özel kanun da aykırılıklar halinde yıkım yaptırımı öngörmektedir:

• Boğaziçi Kanunu (2960) → Boğaz alanındaki aykırı yapılar yıkılır.

• Gecekondu Kanunu (775) → Ruhsatsız gecekondu yapılar yıkılır.

• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu (2863) → Sit alanında izinsiz yapılar yıkılır.

• Kıyı Kanunu (3621) → Kıyı kenar çizgisinde hukuka aykırı yapılar kaldırılır.

• Karayolları Kanunu (2918) → Karayolu kenarındaki aykırı yapılar için yıkım uygulanır.

• Orman Kanunu (6831) → Orman arazisine yapılan izinsiz yapılar yıkılır.

• Milli Parklar Kanunu (2873) → Milli park sınırları içindeki kaçak yapılar kaldırılır.

• Çevre Kanunu (2872) ve Özel Çevre Koruma KHK’sı → Çevreye zarar veren yapılar yıkılır.

• Toprak Koruma Kanunu (5403) → Tarım arazilerinde izinsiz yapılar yıkılır.

• Umumi Hayata Müessir Afetler Kanunu (7269) → Afet bölgelerindeki uygunsuz yapılar kaldırılır.

• Mera Kanunu (4342) → Mera alanına yapılan yapılar yıkılır.

• Askeri Yasak Bölgeler Kanunu (2565) → Askeri güvenlik bölgelerinde izinsiz yapılar yıkılır.

  
  

Sonuç

Gelibolu’da yıkım kararları, yalnızca belediye encümeninin kararıyla değil, birçok özel kanun kapsamında da uygulanabilmektedir. Yıkımın sonuçları ağırdır:

• Mal varlığı kaybı,

• Yıkım masraflarının idare tarafından tahsil edilmesi,

• Kullanım hakkının tamamen ortadan kalkması.

Bu nedenle yapı sahiplerinin, imar planı ve mevzuata aykırı inşaat faaliyetlerinden kaçınmaları hayati öneme sahiptir.

Beyaz Hukuk olarak, Gelibolu ve Çanakkale’de imar hukuku kapsamında verilen yıkım kararlarına karşı idari dava süreçlerinde müvekkillerimize hukuki destek sağlamaktayız.