Türk Ticaret Kanununa Giriş 101

Ticari İş, Ticari İşletme, Tacir ve Haksız Rekabet Kısaca Nedir?

Türk Ticaret Kanunu (TTK) ticaret hayatını düzenleyen temel yasalardan biridir. TTK, ticari iş, ticari işletme, tacir ve haksız rekabet gibi kavramları ayrıntılı olarak ele alır. Bu yazıda, bu kavramlar detaylı olarak incelenecek ve uygulamadaki önemi vurgulanacaktır.

I. Ticari İş

TTK'ya göre ticari iş, dört ana kriterle tanımlanır:

TTK'da düzenlenen hususlar: Ticari iş olarak kabul edilir.
Ticari işletme ile ilgili işlem ve fiiller: Ticari iş sayılır.
Tacirin borçları: Kural olarak ticari kabul edilir.
Taraflardan biri için ticari iş olan sözleşmeler: Diğer taraf için de ticari iş sayılır.

Ticari İşin Önemi

Bu kriterler, ticari iş kavramını geniş bir çerçevede ele alır. Özellikle tacirin borçlarının ticari kabul edilmesi ve bir taraf için ticari iş olan sözleşmelerin diğer taraf için de ticari iş sayılması uygulamada önemli sonuçlar doğurur. Bu durum, ticari işlerin daha geniş bir kapsamda değerlendirilmesine olanak tanır ancak bazı karışıklıklara da neden olabilir.

II. Ticari İşletme

TTK, ticari işletmenin tanımını net bir şekilde yapar: "Esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletme" (TTK m. 11/1).

Ticari İşletmenin Unsurları

Ticari işletmenin unsurları şunlardır:

Gelir sağlamayı hedef tutma
Sürekli faaliyet gösterme (devamlılık)
Bağımsızlık
Esnaf faaliyeti sınırlarını aşma

Ticari İşletmenin Devri

Ticari işletmenin devri, malvarlığı unsurlarının bir bütün olarak devredilmesini gerektirir. Devir sözleşmesi yazılı olarak yapılmalı ve ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir.

III. Tacir

TTK'nın 12 ila 17. maddeleri, tacir sıfatını ve esnafı düzenler. Tacir sıfatının kazanılması eski sistemdeki ilkelerle uyumludur. Vakıflar da, ticari işletme işleten dernekler gibi tacir sıfatına sahiptir.

Tacir Olmanın Hüküm ve Sonuçları

Tacir olmanın hüküm ve sonuçları TTK m. 18 ila 23 arasında düzenlenmiştir. Tacirler arasındaki ihbar ve ihtarlar belirli şekil şartlarına tabidir. Örneğin, ihbar ve ihtarların noter aracılığıyla veya güvenli elektronik imza kullanılarak yapılması gerekmektedir.

IV. Ticaret Sicili

Ticaret sicili, ticari işletme ile ilgili ilişkilerin açıklanmasına veya bazı hakların kazanılmasına hizmet eder. Sicilin elektronik ortamda tutulması ve elektronik bilgi bankası kurulması öngörülmüştür.

Görünüşe Güven İlkesi

Ticaret sicilinde, tescil kaydı ile ilan edilen durum arasında aykırılık bulunması hâlinde, üçüncü kişilerin ilan edilen duruma güvenlerinin korunması esastır.

V. Ticaret Unvanı

Her tacir, ticari işletmesine ilişkin işlemleri ticaret unvanıyla yapmak zorundadır. Ticaret unvanı, tacirlerin ticari işletmelerine ilişkin işlemlerinde kullandıkları ad olup, devredilebilen bir malvarlığı hakkıdır ve bağımsız ve mutlak bir hak olarak kabul edilmektedir.

VI. Haksız Rekabet

Haksız rekabet, TTK'nın 54 ila 63. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Haksız rekabetin tanımı, dürüstlük kuralına aykırı ve rakipler arasında adil olmayan avantaj elde etmeye yönelik her türlü davranış ve uygulamayı ifade eder. Haksız rekabet halleri genişletilmiş ve geliştirilmiştir (TTK m. 55).

Haksız Rekabetin Unsurları

Rakip olma zorunluluğu yoktur.
Aldatıcı hareket veya dürüstlük kuralına aykırı bir davranış.
Failin yarar sağlaması şart değildir.
Failin kusuru aranmaz (tazminat talebi hariç). *Zarar görme şartı bulunmaz (tazminat talebi hariç).

Sonuç

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu, ticari iş, ticari işletme, tacir ve haksız rekabet kavramlarını detaylı şekilde düzenleyerek ticaret hayatına önemli yenilikler getirmiştir. Bu düzenlemeler, ticaret hukukunun daha sistematik ve anlaşılır bir yapıya kavuşmasını sağlamaktadır. Ancak uygulamada karşılaşılan sorunlar ve bazı düzenlemelerin karmaşıklığı, bu konuların daha detaylı incelenmesini ve açıklanmasını gerektirmektedir. Ticari iş, ticari işletme, tacir ve haksız rekabet kavramlarının doğru anlaşılması ve uygulanması, ticaret hayatında önemli bir rol oynamaktadır.