Taşınmaz Mülkiyetinin Kazandırıcı Zamanaşımı ile Kazanılması

Taşınmaz Mülkiyetinin Kazandırıcı Zamanaşımı ile Kazanılması

Kazandırıcı zamanaşımı, taşınmazın zilyetliğinde belirli bir süre geçmesi ve bu sürenin sonunda zilyedin taşınmaz mülkiyetini kazanmasıdır. Türk Medeni Kanunu ve Kadastro Kanunu'nda düzenlenen kazandırıcı zamanaşımı süreleri, taşınmazın tapuya kayıtlı olup olmamasına ve zilyedin iyiniyetli olup olmamasına göre farklılık göstermektedir.

Olağan Zamanaşımı ile Taşınmaz Mülkiyetinin Kazanılmasında

Zamanaşımı Süreleri

Olağan kazandırıcı zamanaşımı sadece tapulu taşınmazlar için geçerlidir. TMK 712. maddeye göre, geçerli bir hukuki sebebe dayanmaksızın tapu kütüğüne adı malik olarak yazılan kişi, davasız ve aralıksız olarak, iyiniyetle on yıl süreyle taşınmaz üzerinde zilyetliğini sürdürürse mülkiyet hakkını kazanır.

• İyiniyet: Zilyedin, adına yapılan yolsuz tescili bilmemesi veya bilebilecek durumda olmaması.

• Süre: 10 yıl.

• Kesinti ve Durma: Zamanaşımı süresinin kesilmesi veya durması, zilyetliğin kesintisiz olarak devam etmesi şartına bağlıdır.

Olağanüstü Kazandırıcı Zamanaşımı Süreleri

Olağanüstü kazandırıcı zamanaşımı, tapuya kayıtlı ve tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlar için geçerlidir. Bu kapsamda, TMK 713. madde olağanüstü kazandırıcı zamanaşımını düzenlemektedir.

1. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar:

• Zilyetlik Süresi: Tapuya kayıtlı olmayan bir taşınmazı, davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın mülkiyet hakkını kazanır (TMK 713/I).

• İyiniyet: Aranmaz.

2. Tapuya Kayıtlı Taşınmazlar:

• Zilyetlik Süresi: Tapuya kayıtlı bir taşınmazın maliki tapu kütüğünden anlaşılamamakta veya yirmi yıl önce ölmüş ya da hakkında gaiplik kararı verilmiş ise, bu taşınmazın tamamına veya bölünmesinde sakınca olmayan bir parçasına yirmi yıl süreyle davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyet olan kişi mülkiyet hakkını kazanır (TMK 713/II).

• İyiniyet: Aranmaz.

Kadastro Kanunu ve Zamanaşımı Süreleri

Kadastro Kanunu, kazandırıcı zamanaşımı ile taşınmaz mülkiyetinin kazanılmasını düzenlerken, tapuya kayıtlı ve tapuya kayıtlı olmayan taşınmazlar için benzer süreler belirlemiştir.

1. Tapuya Kayıtlı Olmayan Taşınmazlar:

• Zilyetlik Süresi: Taşınmaza en az yirmi yıldan beri davasız ve aralıksız olarak malik sıfatıyla zilyet olan kişi adına taşınmaz tespit edilir.

• İyiniyet: Aranmaz.

• Yüzölçümü Sınırı: Aynı çalışma alanı içinde sulu toprakta 40 dönüm, kuru toprakta 100 dönüm miktar sınırlaması getirilmiştir. Zilyedin elinde belirli belgeler varsa bu sınırlar aşılabilir.

2. Tapuya Kayıtlı Taşınmazlar:

• Zilyetlik Süresi: Tapuda adı yazılı olan malik yirmi yıl önce ölmüş, gaipliğine karar verilmiş veya kim olduğu anlaşılamıyor ise, yirmi yıldan beri çekişmesiz ve aralıksız malik sıfatıyla zilyet olan kişi adına taşınmaz tespit edilir.

• İyiniyet: Aranmaz.

• İlan ve İtiraz: Medeni Kanun’da öngörülen ilan ve itiraz usulü Kadastro Kanunu’nda bulunmamaktadır.

Sürelerin Hesaplanması ve Kesilmesi

Sürenin Hesaplanması: Zilyetliğin başlangıcından itibaren kesintisiz olarak hesaplanır. Kesinti, zilyetliğin fiilen sona erdiği veya hukuki bir işlemle kesildiği durumlarda gerçekleşir.

Sürenin Durması: Bazı durumlarda zamanaşımı süresi durabilir. Örneğin, mahkeme kararı ile belirli bir süre askıya alınabilir.

Sürenin Kesilmesi: Zilyetliğin kesintiye uğraması durumunda zamanaşımı süresi kesilir ve yeniden başlar.

Yargıtay Kararları ile Sürelerin Uygulanması

Yargıtay kararları, kazandırıcı zamanaşımı sürelerinin uygulanması konusunda yol göstericidir. Örneğin:

• Yargıtay 8. Hukuk Dairesi Kararı: Malik sıfatıyla ve aralıksız zilyetliğin mülkiyet hakkını kazandıracağına hükmeder (Yargıtay 8. HD 1973/4734 E., 1973/6781 K., 29/11/1973 T.).

• Yargıtay Hukuk Genel Kurulu Kararı: Taşınmazın payının veya bölünmesinde sakınca olmayan bir kısmının da kazandırıcı zamanaşımı ile kazanılabileceğini belirtir (YHGK 1999/8-154 E., 1999/156 K., 17/03/1998 T.).

Sonuç

Kazandırıcı zamanaşımı ile taşınmaz mülkiyetinin kazanılması, belirli süreler ve koşullar çerçevesinde gerçekleşir. Bu süreler, taşınmazın tapuya kayıtlı olup olmamasına göre değişiklik gösterir ve Türk Medeni Kanunu ile Kadastro Kanunu'nda düzenlenmiştir. Yargıtay kararları, bu sürelerin uygulanması konusunda önemli rehberlik sağlar. Kazandırıcı zamanaşımı süresi boyunca zilyetliğin kesintisiz ve malik sıfatıyla devam etmesi, mülkiyetin kazanılması için temel şarttır. Taşınmaz Mülkiyetinin Kazandırıcı Zamanaşımı ile Kazanılması Hakkında Daha Fazla Hukuki Destek İçin Çanakkale Gayrimenkul Avukatımız ile iletişime geçiniz.