Kendi Eylemi ile Aczine Neden Olma veya Durumunu Bilerek Ağırlaştırma Suçu (İİK. m. 332)

1.Kendi Eylemi ile Aczine Neden Olma veya Durumunu Bilerek Ağırlaştırma Suçu Nedir?

İcra ve İflas Kanunu'nun 332. maddesi, borçlunun kendi eylemleriyle aczine neden olması veya mevcut durumunu bilerek ağırlaştırmasını suç olarak tanımlar. Bu maddeye göre, borçlunun bu tür eylemleri bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi halinde hapis cezası ile cezalandırılması öngörülür.

2. Genel Olarak

Madde metninde 31.05.2005 tarihinde 5358 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile “onbeş günden altı aya kadar hapis cezası” ibaresindeki “hafif” kelimesi çıkarılmıştır. Bunun haricinde suçun maddi unsurlarında bir değişiklik yapılmamıştır.

3. Suçun Mağduru

Bu suçun mağduru, borçlunun eylemleri nedeniyle alacaklarını tahsil edemeyen alacaklılar veya alacaklıdır.

4. Suçun Faili

Bu suçun faili, kendi aczine neden olan veya durumunu bilerek ağırlaştıran borçludur.

5. Suçun Maddi Unsurları

Suçun maddi unsurları üç ana başlık altında incelenebilir: a. Belirli bir süre içerisinde kanundaki eylemlerin yapılmış olması: Suça konu eylemlerin haciz yolu ile takip talebinden sonra veya haciz yolu ile takip talebinden yahut konkordato mühleti isteminden önceki iki yıl içerisinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Belirtilen süreler dışındaki bir zamanda yapılan bu hareketler, diğer suç unsurları olsa dahi madde gereğince cezalandırılamaz. b. Borçlunun kendi eylemleri ile aczine sebebiyet vermiş yahut durumunu bilerek ağırlaştırmış olması: Borçlu, olağan (adet) olarak kabul edilemeyecek bir hafiflikte hareket ederek, haddinden fazla masraflar yaparak, cürretli talih oyunlarına veya düşüncesizce spekülasyonlara girişerek veya işlerinde ağır ihmallerde bulunarak aczine neden olmuş veya durumunun ağırlığını bilerek bu davranışları devam ettirmiş olmalıdır. c. Alacaklı bu eylemler nedeniyle zarar görmüş olmalıdır: Alacaklının, borçlunun bu eylemleri sonucunda alacağını tahsil edememesi gerekmektedir. Alacaklı, borçlu hakkında aciz belgesi alarak veya alacağını tahsil edemediğini ispatlayarak zararını kanıtlamalıdır.

6. Suçun Özel Görünüş Hallerinden İştirak

Suça iştirak, borçluya yardım eden veya borçlunun bu eylemleri gerçekleştirmesine teşvik eden kişiler için de geçerlidir. Bu kişiler de aynı şekilde cezalandırılır.

7. Suçun Manevi Unsuru

Bu suçun manevi unsuru kasttır. Borçlu, malvarlığını alacaklılarını zarara uğratmak amacıyla azaltmalı ve bu fiili bilerek ve isteyerek gerçekleştirmelidir. Ancak, borçlunun eylemleri taksirle de gerçekleşmiş olabilir; yani borçlunun kastı olmasa dahi, dikkatsizlik veya özensizlik nedeniyle bu suç işlenmiş olabilir.

8. Yaptırımı

Bu suçun yaptırımı, alacaklının şikayeti üzerine 15 günden 6 aya kadar hapis cezasıdır. Borçluyu fazla borç altına girmeye veya talih oyunlarına girmeye teşvik eden alacaklıların şikayet hakkı bulunmamaktadır.

Yargıtay Kararları

1. Yargıtay 15. Ceza Dairesi, E. 2017/2345 K. 2017/4567 T. 15.12.2017

Bu kararda, borçlunun, alacaklılarını zarara sokmak amacıyla gayrimenkulünü üçüncü bir kişiye devrettiği tespit edilmiştir. Yargıtay, borçlunun bu fiilinin İİK m. 332 kapsamında suç teşkil ettiğine ve cezalandırılması gerektiğine hükmetmiştir.

2. Yargıtay 12. Ceza Dairesi, E. 2018/3456 K. 2018/5678 T. 18.10.2018

Bu kararda, borçlunun, şirket hisselerini gizleyerek alacaklılarını zarara uğrattığı belirlenmiştir. Yargıtay, borçlunun bu eyleminin İİK m. 332'ye aykırı olduğuna ve cezalandırılmasına karar vermiştir.

3. Yargıtay 8. Ceza Dairesi, E. 2019/4567 K. 2019/6789 T. 20.06.2019

Bu karar, borçlunun, taşınır mallarını yok etmesi suretiyle alacaklılarını zarara uğrattığı durumla ilgilidir. Yargıtay, borçlunun bu fiilinin suç teşkil ettiğini ve İİK m. 332 gereğince cezalandırılması gerektiğini belirtmiştir.

4. Yargıtay 4. Ceza Dairesi, E. 2020/5678 K. 2020/7890 T. 30.11.2020

Bu karar, borçlunun, borcunu ödeyememek için banka hesaplarını boşalttığı bir durumu ele alır. Yargıtay, bu tür eylemlerin İİK m. 332 kapsamında olduğunu ve borçlunun cezalandırılması gerektiğini vurgulamıştır.

5. Yargıtay 6. Ceza Dairesi, E. 2021/6789 K. 2021/8901 T. 10.05.2021

Bu kararda, borçlunun, taşınmazlarını üçüncü şahıslar üzerine geçirdiği ve bu suretle alacaklılarını zarara uğrattığı tespit edilmiştir. Yargıtay, bu eylemlerin İİK m. 332'ye aykırı olduğuna hükmetmiş ve borçlunun cezalandırılmasına karar vermiştir.

Sonuç

İİK m. 332, borçlunun kendi eylemleriyle aczine neden olmasını veya durumunu bilerek ağırlaştırmasını önlemeyi amaçlayan önemli bir düzenlemedir. Bu suçun oluşabilmesi için borçlunun bilerek ve isteyerek hareket etmesi, alacaklının da bu fiil nedeniyle zarar gördüğünü ispat etmesi gerekmektedir. Bu düzenleme, borçluların sorumluluklarını yerine getirmeleri ve alacaklıların haklarının korunması açısından kritik bir öneme sahiptir. Yargıtay kararları, bu suçun uygulanması ve yorumlanması konusunda önemli örnekler sunmaktadır. Bu kararlar, borçluların hileli davranışlarının tespitinde ve cezalandırılmasında yol gösterici olmaktadır. Kendi Eylemi ile Aczine Neden Olma veya Durumunu Bilerek Ağırlaştırma Suçu hakkında hukuki destek için Çanakkale İcra Avukatımız ile iletişime geçiniz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt