Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adlarının Hukuki Koruması

Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adlarının Hukuki Koruması: Hukuki Boyutları ve Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülmesi

Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı koruması, tescil süreciyle elde edilen önemli hukuki haklardır. Bu haklar, ürünlerin belirli bir coğrafi bölgeye özgü niteliklerini veya geleneksel üretim yöntemlerini koruma altına alarak, haksız rekabetin önlenmesine ve tüketicilerin doğru bilgilendirilmesine hizmet eder. Bu yazıda, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adının doğumu, tescil süreci, üçüncü kişilere karşı ileri sürülmesi ve hukuki işlemlerle ilgili detayları ele alacağız.

Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Korumasının Doğumu

Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı koruması, tescil yoluyla elde edilir. Tescil işlemi, belirli prosedürler izlenerek gerçekleştirilir ve bu süreç sonunda tescil edilen coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı, tescil ettirene inhisari hak sağlamaz. Bu, tescil sahibinin yalnızca kendisinin bu işareti veya adı kullanabileceği anlamına gelmez. Ancak, tescil ile sağlanan haklar, üçüncü kişilere karşı tescilin Bültende yayımlandığı tarih itibarıyla hüküm ifade eder.

Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adı Korumasını Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülmesi

Tescil edilen coğrafi işaret ve geleneksel ürün adının üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi için bazı şartlar bulunmaktadır:

Başvuru sahibi, başvurunun Bültende yayımlanmasından sonra gerçekleşen ve coğrafi işaret tescilinin yayımlanmış olması hâlinde yasaklanması söz konusu olabilecek fiiller nedeniyle tazminat davası açmaya yetkilidir.
Mahkeme, tescilin Bültende yayımlanmasından önce karar veremez. Ancak, tecavüz edenin başvurudan veya kapsamından haberdar edilmiş olması durumunda başvurunun yayımlanmamış olmasına bakılmaksızın tecavüzün varlığı kabul edilebilir. Mahkeme, tecavüz edenin kötüniyetli olduğu
na hükmederse, başvurunun yayımından önce de tecavüzün varlığı kabul edilir.

Coğrafi İşaret ve Ürünün Öz Adı

Tescil edilen coğrafi işaretlerin, ürünün öz adına dönüşmüş olduğu kabul edilmez. Bu, coğrafi işaretin tescil edilmesiyle ürünün isminin genel bir ad haline gelmeyeceği anlamına gelir. Coğrafi işaret korumasına konu olan adın bir kısmı, ürünün öz adından oluşsa bile tescil ile sağlanan koruma bu öz adları kapsamaz.

Geleneksel Ürün Adının Korunması

Geleneksel ürün adı koruması, geleneksel üretim yöntemlerine ve bu yöntemlerle üretilen ürünlerin adlarına ilişkin hakları içerir:

Geleneksel ürün adının ambleminin usulsüz kullanımı tecavüz oluşturur. Ancak, geleneksel ürün adının amblemsiz kullanımı yasaklanamaz.
SMK kapsamında geleneksel ürün adlarına sağlanan koruma, başta coğrafi işaretler ve markalar olmak üzere diğer sınai mülkiyet hakları kapsamında kazanılmış haklara halel getirmez.

İyi Niyetli Kullanım

SMK m.47 uyarınca, gerçek kişi adının veya tüzel kişi unvanının, söz konusu kişiler veya halefleri tarafından ticaret sırasında halkı yanıltıcı mahiyette olmayan kullanımları, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adının ihlali sayılmaz. Bu hüküm, iyi niyetli kullanımın korunmasını amaçlamaktadır ve haksız rekabetin önlenmesine yönelik önemli bir düzenlemedir.

Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adına İlişkin Hukuki İşlemler

SMK m.148/1 uyarınca, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı hakkı; lisans, devir, intikal, haciz ve benzeri hukuki işlemlere konu olamaz ve teminat olarak gösterilemez. Bu hüküm, bu tür hakların devredilemez ve teminat olarak kullanılamaz olduğunu belirtir, bu da bu hakların korunmasının ne denli önemli olduğunu gösterir.

Sonuç

Coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı koruması, yerel ürünlerin ve geleneksel üretim yöntemlerinin korunmasını sağlayarak hem üreticileri hem de tüketicileri koruyan önemli bir hukuki mekanizmadır. Tescil süreci, üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilme şartları, iyi niyetli kullanım ve hukuki işlemlere konu olmama gibi çeşitli yönleriyle ele alınan bu koruma, yerel ürünlerin değerini artırmakta ve haksız rekabetin önlenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu bağlamda, coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı koruması, hem hukuki hem de ekonomik açıdan büyük bir öneme sahiptir. Coğrafi İşaret ve Geleneksel Ürün Adlarının Hukuki Koruması hakkında hukuki destek için Çanakkale Marka Vekilimiz ile iletişime geçiniz.

Yasal Danışmanlık

Yer Ayırt